WIBOR zostanie zamieniony na WIRON – co to znaczy?

Rząd zdecydował, że od 1 stycznia 2023 roku wskaźnik WIBOR, który jest składnikiem oprocentowania kredytów, zostanie zmieniony na WIRON. Zmiana będzie jednak stopniowa i całkowicie zakończy się dopiero w 2025 roku. Wyjaśniamy, czym jest WIRON, czym różni się od WIBOR-u i co ta zmiana oznacza dla kredytobiorców.

Osoby, które spłacają aktualnie kredyty hipoteczne w złotówkach, zaczęły otrzymywać od banków aneksy do swoich umów, w którym są informowaniu o zmianie stawki bazowej, która wpływa na oprocentowanie zmienne zobowiązań, a tym samym na wysokość rat.

Banki komunikują, że WIBOR zmieni się na WIRON i proponują podpisanie dokumentu. Prawnicy zalecają jednak to, aby wnikliwie go przeczytać i zasięgnąć porady prawnej, by sprawdzić, czy podpisanie będzie dla nas korzystne.

Czym jest WIBOR, a czym WIRON?

Do tej pory na oprocentowanie zmienne składał się WIBOR (najczęściej trzy- lub sześciomiesięczny) oraz stała marża banku, wpisana do umowy. WIBOR to stopa oprocentowania pożyczek na rynku międzybankowym, na którą ma wpływ stopa referencyjna, ustalana przez Radę Polityki Pieniężnej.

Gdy stopy zaczęły być podwyższane, to i raty kredytów w dużym stopniu wzrosły. Dlatego pojawiła się dyskusja publiczna o tym, skąd właściwie bierze się wysokość WIBOR-u. Wadą tego wskaźnika jest to, że w dużej mierze jest oparty na szacunkach i ze względu na małą liczbę rzeczywistych transakcji nie odzwierciedla realiów rynkowych. WIBOR przewiduje to, co będzie w przyszłości. Dlatego gdyby pojawiły się prognozy, że stopy zaczną spadać, to WIBOR będzie sukcesywnie się obniżał.

Z kolei WIRON to Warszawski Indeks Rynku Depozytowego, notowany codziennie, czyli w formule overnight (ON). Uwzględnia on nie tylko transakcje pomiędzy bankami, ale też dużymi przedsiębiorstwami, dzięki czemu jest lepiej ugruntowany w sytuacji gospodarczej. WIRON uwzględnia to, co już było, więc gdy stopy zaczną być obniżane, to będzie on spadał wolniej niż WIBOR.

Aktualnie WIRON notuje niższe wartości niż WIBOR, ale trzeba pamiętać, że wraz z obniżaniem stóp, różnica między nimi będzie się zmniejszać. Dlatego ulga dla kredytobiorców może nie być znacząca. Dodatkowo warto pamiętać, że zgodnie z unijnym prawem banki muszą doliczyć rekompensatę (w tym przypadku na swoją korzyść), aby kredytobiorcy w jak najmniejszym stopniu odczuli zmianę wskaźnika.

Kiedy WIRON zastąpi WIBOR?

Została opublikowana tak zwana Mapa Drogowa, gdzie umieszczono wytyczne dla banków odnośnie zmiany wskaźnika bazowego przy oprocentowaniu kredytów. Wynika z niej, że od początku 2023 roku mogą one oferować kredyty oparte zarówno na stawce WIBOR, jak i WIRON. Wraz z rozpoczęciem 2024 roku udzielane mają być tylko kredyty, gdzie stawką bazową będzie WIRON. Z kolei od pierwszego dnia 2025 roku umowy, w których wskaźnikiem referencyjnym będzie WIBOR, mają być zmodyfikowane na WIRON.

Dlaczego banki już teraz wysyłają aneksy do umów, skoro do zmian jeszcze sporo czasu? Chodzi o obowiązek informacyjny. Muszą uzyskać zgodę klientów na to, że wskaźnik bazowy może w przyszłości się zmienić. Kiedy przyjdzie odpowiedni czas, będą mogły zrobić to automatycznie.