Odwrócona hipoteka w Polsce

Odwrócona hipoteka to rozwiązanie, z którego mogą skorzystać starsze osoby, które nie mają gotówki na bieżące wydatki, za to mają majątek zamrożony w nieruchomości. Przekazując prawo własności do lokalu, otrzymują oni gwarancję regularnych dochodów, aż do śmierci. Rozwiązanie jest jeszcze bardzo mało popularne w Polsce.

Odwrócona hipoteka polega na przekazaniu prawa własności posiadanej nieruchomości bankowi, wyspecjalizowanej firmie lub osobie fizycznej. W zamian podmiot ten zobowiązuje się do wypłaty regularnej, comiesięcznej renty byłemu już właścicielowi nieruchomości.

Warunki ustalane indywidualnie

Wysokość świadczenia w ramach odwróconej hipoteki jest ustalana indywidualnie. Podmiot oferujący takie rozwiązanie bierze pod uwagę aktualną wartość nieruchomości i prognozę jej zmian w najbliższym czasie. Istotny jest również wiek, a nawet płeć właściciela nieruchomości.

Świadczenie jest wypłacane dożywotnio, więc im dłużej będzie żył senior, tym większą część wartości nieruchomości odzyska w postaci renty. Nie skorzysta on jednak ze wzrostu wartości nieruchomości, ponieważ prawo własności jest przenoszone na samym początku umowy.

Nieznany produkt i małe zainteresowanie

Rozwiązanie takie na polskim rynku jest dostępne od kilkunastu lat. Dziesięć lat temu weszły w życie regulacje umożliwiające bankom oferowanie odwróconego kredytu hipotecznego. Do tej pory żaden działający w Polsce bank nie zdecydował się jednak na wprowadzenie takiego produktu. Z odwróconej hipoteki można w Polsce skorzystać, przekazując nieruchomość osobie fizycznej lub firmie specjalizującej się w takich rozwiązaniach.

Z odwróconej hipoteki korzysta jednak niewiele osób i usługa ta jest wciąż mało znana. Z możliwości tej korzystamy niechętnie również ze względu na silnie zakorzenioną potrzebę posiadania mieszkania na własność oraz obawy związane z ryzykiem niewywiązania się z umowy. Brak produktów oferowanych przez banki oraz znane firmy o ugruntowanej pozycji na rynku negatywnie wpływa na wizerunek odwróconej hipoteki.

Niewiele osób decyduje się, by w ten sposób odmrozić posiadane przez siebie środki. Fundusze hipoteczne należące do Związku Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce podsumowując ubiegły rok, podały, że na koniec 2023 roku zarządzały jedynie 385 umowami. Oznacza to, że w ostatnich latach przybywa jedynie kilka nowych umów rocznie. Zmiana w ujęciu rok do roku wyniosła zaledwie +0,8 proc.

O wiele chętniej korzystamy z odwróconej hipoteki oferowanej przez osoby fizyczne. W samym 2023 roku zostało zawartych około 16 tys. takich umów.

Dodatek do emerytury z ZUS

Średnia wartość nieruchomości zarządzanej przez fundusze wzrosła w ciągu roku o 5,4 proc. i wyniosła na koniec 2023 roku 411,6 tys. złotych. Renta wypłacana w ramach odwróconej hipoteki może stanowić dodatek do świadczenia otrzymywanego z ZUS, ale nie jest w stanie go zastąpić. Wysokość miesięcznej renty wypłacanej seniorom, którzy skorzystali z odwróconej hipoteki wyniosła w zeszłym roku średnio 1 033 zł. Jest wyższa od renty wypłacanej rok wcześniej o blisko 52 proc.